Ngữ văn là một trong những môn thi bắt buộc trong chương trình học phổ thông. Để học hiệu quả, rất nhiều cách tiếp cận nhưng tốt nhất vẫn là biết tự học.

Thứ nhất, khai thác triệt để sách giáo khoa. Phải đọc, gạch chân, đánh dấu những luận điểm hoặc chi tiết quan trọng trong văn bản (tác phẩm) để học kỹ và dễ nhớ. Ghi lại những cảm nhận ban đầu của riêng mình về tác phẩm. Thứ hai, tìm hiểu tư liệu có liên quan đến bài học. Làm tất cả các câu hỏi sách giáo khoa đưa ra. Soạn bài, nắm kiến thức về bài trước khi đến lớp. Thứ ba, thường xuyên trao đổi với bạn bè, hỏi thầy cô về những điều mình băn khoăn hoặc chưa hiểu. Thứ tư, tự rèn luyện cách đọc, viết thường xuyên để nâng cao cách hành văn.

Khi tiếp cận một tác phẩm văn học, cần nắm chắc và hiểu đúng 4 vấn đề cơ bản: Xuất xứ, nội dung, nghệ thuật và chủ đề.

Có 2 cách hiểu để nhớ về xuất xứ của một tác phẩm. Về góc độ lịch sử, xuất xứ hiểu như một sự kiện, tác phẩm này do ai viết, viết vào thời gian nào, hoàn cảnh xã hội ra sao, tác giả đang làm gì ở đâu? Về phương diện văn chương, xuất xứ chứa đựng ý nghĩa sâu sắc hơn - hoàn cảnh khai sinh tác phẩm, nó biểu đạt được hoàn cảnh xã hội của tác giả, liên quan đến nguồn cảm xúc, cảm hứng mà tác giả xây dựng nên tác phẩm của mình.

Về nội dung, đây là cái riêng của từng tác phẩm, những gì mà tác giả đã cố gắng xây dựng lên nên chúng ta không cần phải thêm bớt dễ dẫn đến lệch lạc. Do vậy, học sinh chỉ gạch ý ra và cố gắng lập luận hành văn sao cho bài đủ ý là trọn vẹn.

Nghệ thuật là phần trừu tượng hơn nhưng phần lớn tập trung ở khía cạnh câu từ, miêu tả, nhân hóa, vật hóa, so sánh, đối lập, tu từ, ẩn dụ… Thường thầy cô sẽ lưu ý cho các học sinh những nét nghệ thuật qua từng bài, từng tác phẩm cụ thể. Chủ đề là vấn đề cô đọng, đầy đủ và có thể ngắn gọn nhất nhưng rất nổi bật khi đọc hiểu tác phẩm.

Tự học đóng vai trò quan trọng. Nếu biết tự học môn ngữ văn chắc chắn sẽ đem lại cho người học một nhân cách sống tốt, viết lách diễn đạt trôi chảy và giao tiếp cũng tinh tường hơn.